Lerende en adaptieve aanpak
Om beleid echt effectief te maken, is het waardevol om gedurende de uitvoering van het beleid of van programma’s en projecten te evalueren en bij te sturen waar nodig. De evaluatie en adaptie vindt dan plaats gedurende de uitvoering, in plaats van achteraf. De centrale vraag die gesteld wordt bij het thema ‘Lerende en adaptieve aanpak’ is:
Op welke manier kunnen we gedurende het proces leren en bijsturen?
Via drie lijnen wordt er antwoord gezocht op deze vraag: 1) Leren lerend evalueren, 2) Omgaan met evaluaties en de governance daarvan, en 3) De rolverdeling bij lerend evalueren.
1. Leren lerend evalueren
Om te ‘leren leren’ zijn er verschillende methodieken. Welke zijn dit, en hoe passen we dit toe? Er zijn bestaande methodieken, maar mogelijk kunnen er ook nieuwe ontwikkeld worden. Wat meten we, waar sturen we op? Een belangrijk aandachtspunt is ook het toepassingsgebied van een lerende aanpak. PBL stelt dat een lerende aanpak het meest tot zijn recht komt bij beleid dat zich richt op complexe situaties of wicked problems. Dat beleid wordt idealiter ook lerend ontworpen, waarbij doel en impact ex ante zijn omschreven.
2. Omgaan met evaluaties en de governance daarvan
Hoe kunnen we gedurende het proces omgaan met de opgedane kennis en uitkomsten: kunnen en durven we dit gedurende het proces aan te passen? Is het mogelijk om beleids- of procesaanpassingen te doen tijdens het project? Het omvat daarmee ook governance vraagstukken: wie mag er gedurende het proces bijsturen en hoe gebeurt dat dan? Dit vraagt om bestuurders die gedurende beleidsprocessen wijzigingen aan durven te brengen, ook als iets minder goed blijkt te gaan. Welke (persoonlijke) capaciteiten zijn daarvoor nodig?
3. De rolverdeling bij lerend evalueren
In projecten als de RegioDeals werken Rijk en Regio samen. Vanuit het Rijk gestimuleerd, maar met ruimte voor de regio’s. Hoe werken we gezamenlijk aan deze trajecten en hoe sturen we tijdig bij, mede in relatie tot de ingebrachte (en gesubsidieerde) projectvoorstellen? En, als er wordt bijgestuurd, hoe bewaken we dan het overzicht? Wie is er overkoepelend verantwoordelijk, mede in relatie tot mogelijk andere vraagstukken die in het gebied spelen? En hoe verhoudt zich het lerende karakter van de evaluatie tot de toetsingsverantwoordelijkheid die het Rijk heeft, bijvoorbeeld in relatie tot het Programma Landelijk Gebied?
Community Bijeenkomsten
Benieuwd naar de opbrengsten en tussentijdse leerlessen van de CoP Lerende en adaptieve aanpak? Lees hieronder meer over de opgedane kennis van de CoP bijeenkomsten.
CoP-Coördinatie door Wouter Marchand
Ieder CoP-thema wordt gecoördineerd door één van de vijf regiobureaus. ‘Lerende en adaptieve aanpak’ wordt gecoördineerd door Wouter Marchand van Planbureau Fryslân.
Wouter promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen op een proefschrift over de bijdrage van vormen van studiefinanciering aan sociale mobiliteit en human capital. Bij Planbureau Fryslân is hij senior onderzoeker in het onderzoeksdomein Economie. Daarin houdt hij zich bezig met monitoring van de regionale economie en verdiepingsvragen over economie, werk en inkomen. Als projectleider is hij bovendien betrokken bij de lerende evaluatie van de regiodeals en bij het Nationaal Netwerk Brede Welvaart.
Op de hoogte blijven?
Lees hier eerdere nieuwsbrieven
Communities of Practice
Hieronder zijn de vijf thema’s te vinden waarmee vijf regiobureaus aan de slag gaan met échte casussen om Brede Welvaart handen en voeten te geven. Klik op het thema om meer te weten te komen.
