Hoe staat het met onze Communities of Practice (CoP)? De afgelopen maanden zijn de verschillende Communities van het Nationaal Netwerk weer samen gekomen om verder te leren over brede welvaart in de praktijk. Dit doen zij via diverse (regionale) casussen rondom de vijf thema’s: Bewoners in beeld, Gebiedsgericht werken, Oog voor de toekomst, Sturen op impact en Lerende en adaptieve aanpak. Hieronder geven de CoP-coördinatoren een korte update van de laatste bijeenkomsten. 

Benieuwd naar de totale opbrengsten van de Communities tot nu toe? Lees dan het online magazine Brede welvaart: Van perspectief naar praktijk. 

Na een boeiende tweedaagse van het Nationaal Netwerk op 28 maart, kwam de CoP ‘Bewoners in Beeld’ bijeen om verder te praten over het afstemmen van vragenlijsten over brede welvaart. De tweedaagse leverde voor de community ook nog een mooie bijvangst op: de provincie Limburg is vanaf nu ook aangesloten.  

Eerder had de CoP afgesproken om gezamenlijk een vragenlijst te ontwikkelen om de ervaringen van inwoners op verschillende gebieden van brede welvaart te onderzoeken. Tussen de vorige CoP-bijeenkomst en deze ontmoeting heeft er een extra overleg plaatsgevonden met vertegenwoordigers van verschillende provincies en regiobureaus om feedback te verzamelen over deze concept vragenlijst. Deze feedback is tijdens de CoP bijeenkomst gezamenlijk verwerkt. 

Hoewel een deel van de gezamenlijke vragenlijst is vastgesteld, zijn er nog enkele methodologische of theoretische vraagstukken blijven liggen. Daarom sluiten bij de volgende bijeenkomst experts van het CBS aan. Deze volgende bijeenkomst staat voor de zomer gepland, zodat enkele regiobureaus en provincies die in het najaar een enquête willen uitvoeren onder inwoners over brede welvaart, deze vragenlijst (deels) kunnen gebruiken. Hoewel de vragenlijst niet overal exact overgenomen zal worden vanwege continuïteit en verschillende theoretische benaderingen, streven we op de langere termijn naar meer vergelijkbaarheid tussen het onderzoek naar ervaren brede welvaart dat in verschillende regio’s plaatsvindt. 

Op 4 april 2024 vond in Terneuzen en in Griete de vijfde community of practice plaats voor het thema Gebiedsgericht Werken. Tijdens deze bijeenkomst stond de casus ‘Zeeuws-Vlaanderen’ centraal, en zijn verschillende onderdelen van de Regio Deal Zeeuws Vlaanderen aan bod gekomen. Tijdens de bijeenkomst is verteld over hoe de projecten binnen de Regio Deal bijdragen aan de brede welvaart in Zeeuws-Vlaanderen. Zo is onder meer de ‘Lokale Deal Terneuzen’ besproken, een project waarbij onder meer gewerkt wordt aan de (relatief hoge) eenzaamheid in specifieke wijken in Terneuzen. Verder is er nagedacht over het structureel toepassen van Brede Welvaart in het doorlopen van de beleidscyclus. Hierbij hebben we gekeken naar de instrumenten die momenteel al beschikbaar zijn, maar ook naar wat er nog mist aan praktische tools, kennis, of instrumenten om Brede Welvaart als uitgangspunt te kunnen hanteren in beleid en uitvoering voor een gebied. 

Op 14 februari 2024 heeft de vierde bijeenkomst van CoP: Oog voor toekomst plaatsgevonden. Dominique Binkhorst van de Provincie Gelderland heeft met ons de laatste inzichten gedeeld over de casus Toekomst van de Veluwe. De casus kent een opeenstapeling van fysieke, economische en sociale opgaven: landbouw, water en bodem, verstedelijking, etc. Het zijn complexe processen die vragen om zorgvuldigheid en aandacht.  

Daarnaast heeft voorafgaand aan de tweedaagse in Maastricht een beknopte bijeenkomst van de CoP plaatsgevonden op woensdag 27 maart 2024 die met name in het teken stond van de voorbereiding van de workshop die door de CoP georganiseerd is op de tweedaagse. In die workshop hebben we geoefend met afruilen in de praktijk. Aan de hand van rollen is vanuit verschillende belangen geoefend om, indachtig toekomstige generaties, de toekomst vorm te geven. 

Op 7 maart vond de vierde CoP voor het thema “Sturen op Impact” plaats. Roos-Marijn van Hage en Roland Uittenbogaard (Algemene Rekenkamer) presenteerden de casus over hoe de ontwikkeling van brede welvaart in het kader van de Regio Deal zichtbaar kan worden gemaakt en verzorgden een interactieve workshop. Tijdens de workshop werd besproken welke partijen hierin een rol kunnen spelen en in welke fasen van de Regio Deal. Tevens gaven de CoP-deelnemers aanbevelingen voor monitoring en evaluatie. De resultaten van deze bijeenkomst zijn samengevat in een infographic.

Op donderdag 4 april kwam de Community of Practice Lerende en Adaptieve Aanpak van het Nationaal Netwerk Brede Welvaart bij elkaar. Om de creativiteit écht lekker aan het werk te krijgen, troffen we elkaar dit keer in de Minerva Kunstacademie van de Hanzehogeschool in Groningen. Aan de hand van de Regio Deal Waddeneilanden en de Gebiedsprocessen Landelijk Gebied in Overijssel hebben we ons gebogen over het eigenaarschap in lerende beleidsprocessen. Want met welke betrokkenen heb je te maken in het programma, wie is er eigenlijk aan het ‘leren’, en wie is er in de positie om ‘bij te sturen’? Hoe zijn de rollen verdeeld en wat hebben betrokkenen nodig om die rol in te vullen? Voor de betrokken overheid geldt dat die een iets andere positie inneemt dan gebruikelijk. Ze moet ruimte geven aan het leerproces van de regio, en tegelijk bewaken dat er wel stappen worden gezet binnen de gestelde kaders, bijvoorbeeld in het Programma Landelijk gebied.  

Een aantal van de gouden tips:  

• Werk in een leeragenda leerdoelen uit om het leren richting te geven en expliciet te maken
• Verbreed het leren door uitwisseling te zoeken tussen de verschillende gebiedsprocessen
• Verbind bestuurlijk ambassadeurs aan de leer-ambitie
• Frame mislukkingen als ‘leerervaring’