Vanaf het voorjaar van 2023 zal Hans Mommaas – voormalig directeur van het PBL en momenteel
voorzitter van de Commissie voor de m.e.r. – het voorzitterschap van het Programmaberaad van het
Nationaal Netwerk Brede Welvaart op zich nemen. Als verbinder voor de leefomgeving, zal Hans
samen met het beraad de opbrengsten uit het netwerk een verdiepingsslag geven. In het
Programmaberaad nemen daarnaast verschillende overheidslagen, kennisinstellingen en brede
welvaartsexperts deel. In het onderstaande stuk deelt Hans Mommaas zijn visie op Brede Welvaart.

De energietransitie, de verduurzaming van de voedselproductie, het meer circulaire gebruik van
grondstoffen en een toekomstbestendige ruimtelijke kwaliteit vragen om een samenhangende
aanpak. Simpelweg omdat de vraagstukken op allerlei manieren met elkaar zijn verknoopt, zowel
mondiaal, nationaal als regionaal. Deze vraagstukken louter stuk voor stuk oppakken leidt tot een
suboptimaal beleid.

Ook weten we dat het aanpakken van de fysieke leefomgeving beter niet los kan plaatsvinden van de
bredere sociaaleconomische context. Zie het stikstofdebat, zie de discussie over de lusten en lasten
van hernieuwbare energie, zie de ervaring met de klimaattoppen in Glasgow en Sharm el Sheikh. Een
technocratische benadering roept haar eigen verzet op.

‘Brede welvaart’ levert een raamwerk om de samenhang in het vizier te houden, om aandacht te
hebben voor de wisselwerking tussen het fysieke en maatschappelijke, om te komen tot verbindende
bestuurlijke agenda’s. Via de bril van Brede Welvaart kunnen we bijvoorbeeld beter in de gaten
houden hoe het beleid voor de energietransitie uitpakt voor verschillende inkomensgroepen en
regio’s, of wat voor gevolgen een aanpak van de natuurcrisis heeft voor de vitaliteit van het landelijke
gebied in uiteenlopende delen van Nederland.

De uitdaging is om aan de hand van het raamwerk van Brede Welvaart daadwerkelijk richtinggevende,
op resultaat gebaseerde, samenhangende programma’s te ontwikkelen. Dat vraagt om beleidskeuzes
gebaseerd op lerend vermogen, zowel binnen regio’s, als tussen regio’s, én in de wisselwerking met
het nationale beleid.

Ik verheug me erop om met de Programmaberaad Brede Welvaart deze actuele uitdaging op te
pakken.

Hans Mommaas